Iako se pouzdano ne zna koliko trgovce u Republici Srpskoj, na godišnjem nivou, ojade sitni lopovi, procjene govore da se radi o iznosu koji se kreće ispod jedan odsto od ukupnog prometa koji ostvare.

- Sitne krađe se iz godine u godinu povećavaju uprkos svim mjerama zaštite koje se preduzimaju. Na području Banje Luke zabilježen je slučaj kradljivca kafe, koji je i nakon što je bio sankcionisan, nastavio da krši zakon. Ovo nije usamljen slučaj i sitne krađe postaju sve veći problem s kojim se susreću trgovci - rekao je član Asocijacije samostalnih trgovaca Banja Luka, Neđo Mušić.

U većim trgovačkim centrima potvrdili su da se susreću s navedenim problemima, ne želeći da iznose podatak koliki su im gubici po tom osnovu.

U "Merkator" centru Banja Luka ističu da su osim službe obezbjeđenja i video-kontrole, svi artikli zaštićeni elektronskim magnetnim kodom.

Međutim, i pored svih mjera zaštite krađe se dešavaju. Osobe koje kradu različite su dobi, a krade se većinom roba koja može lakše da se preproda.

- Prema našoj evidenciji, najviše se kradu artikli iz programa kozmetike koji mogu lakše da se preprodaju kao što su kreme za lice, maskare, puderi, sjenila, žileti i slično. Takođe, evidentiran je veći broj krađa na odjelima alkoholnih pića, kafe i vakuumiranog suvog mesa - rekao je Nenad Rokić iz Službe obezbjeđenja u ovom centru.

Kako sigurnosni sistem podrazumijeva, nakon što se počinilac krađe otkrije, obavještava se policijska stanica i istragu se prepušta institucijama koje su za to nadležne. U protekle dvije godine poslovanja "Merkatora", podignuto je nekoliko krivičnih prijava protiv počinilaca krađa.

- Preduzimamo sve potrebne mjere sprečavanja krađa, tako da su osim stručne službe obezbjeđenja, svi radnici edukovani za sprečavanje i otkrivanje počinilaca - istakao je Rokić.

Krađe i pokušaji krađa dešavaju se i u objektima kompanije "Delta Maksi" Banja  Luka, a na udaru su najčešće kozmetički preparati, sitna tehnička roba, ali i skupocjena alkoholna pića i suvomesni proizvodi.

- U svim našim objektima postoji neki od sistema zaštite počev od fizičkog obezbjeđenja, pa do određenih sistema tehničke zaštite što u dobroj mjeri doprinosi efikasnoj odbrani od krađa.

Zahvaljujući tome i dobroj saradnji s policijom kradljivci u najvećem broju slučajeva budu spriječeni u krađi ili eventualno naknadno otkriveni i procesuirani - rekla je Dijana Milanković-Kusturić, menažder za odnose s javnošću u ovoj kompaniji. Stručnjaci ocjenjuju da je iznos koji se gubi od sitnih krađa u trgovinama, ipak, mali imajući u vidu obim prometa koji se godišnje ostvari u ovoj oblasti.

- Gubici od sitnih krađa, od preko 100 milijardi dolara, ipak, su zanemarljivi imajući u vidu da međunarodna trgovima na godišnjem nivou prometuje na hiljade milijardi dolara. To isto se odnosi na naše trgovačke centre koji dobro posluju i ne vjerujem da imaju velike gubitke od sitnih građa, tim više što se danas primjenjuju visoke mjere zaštite - pojašnjava profesor na Ekonomskom fakultetu u Banjoj Luci Vujo Vukmirica.

Trgovina se,  kaže profesor Vukmirica,  u današnjim uslovima potrošačkog društva i agresivnog marketinga sve više razvija, mnogo brže od proizvodnih grana što je čini jednom od najznačajnijih privrednih grana.

Stručnjaci, takođe, napominju da uzrok sitnih krađa u prodavnicma može biti psihološke prirode. Ukoliko se otuđuju uglavnom prehrambeni proizvodi to pokazuje da se standrad građana srozava i da neki nemaju ni osnovna sredstva da prežive.

Slovo zakona

Krivični zakon RS kaže da ako vrijednost ukradene stvari ne prelazi iznos od 200 KM, namjera počinioca je bila da pribavi malu imovinsku korist i predviđena je novčana kazna ili kazna zatvora do jedne godine.

(Fokus, BLIN, sv)