Evropska meteorološka služba nagovijestila je mogućnost ozbiljnih posljedica visokih temperatura na infrastrukturne sisteme, a profesor na Elektrotehničkom fakultetu u Sarajevu i predsjednik bosanskohercegovačke organizacije elektroenergetičara (BHK CIGRE) Zijad Bajramović za Fenu je pojasnio koje su moguće opasnosti u elektroenergetskom sektoru, a jedna od njih je i prekid u snadbijevanju potrošača.

- Visoke temperature okoline mogu dovesti do povećanja potrošnje električne energije zbog masovne i dugotrajne upotrebe klima uređaja. Posebno u uslovima kada sistem nije ispravno dimenzioniran posljedice se mogu odraziti na transformatore i solarne panele - kazao je Bajramović.

Naime, usljed klimatskih promjena i proticanja električne energije, temperatura elektroenergetske opreme se mijenja i može izazvati njeno pregrijavanje, odnosno toplotno naprezanje koje u ovisnosti od dužine trajanja može biti uzrokom niza problema.

Visoke radne temperature, upozorio je Bajramović, mogu smanjiti životni vijek i pouzdanost rada što kod dalekovoda rezultira izduženjem i povećanjem provjesa te može poremetiti vertikalni razmak od zemlje. Drugi faktori kao što su gromovi, požari i degradacija provodnika takođe mogu uzrokovati termičko naprezanje i imati negativne termičke efekte na performanse provodnika. Naime, sa porastom temperature otpor provodnika raste što dovodi do povećanih gubitaka i smanjenja kapaciteta prenosa odnosno smanjenja efikasnosti sistema.

- Iz tog razloga pri eksploataciji dalekovoda, operatori sistema trebalo bi da se prilagođavaju prenosnim kapacitetima i odgovarajućim opterećenjima. Kao i kod provodnika, povećanje temperature kod transformatora dovodi do njegovog zagrijavanja što uzrokuje povećanje gubitaka unutar namotaja. Visoke spoljne temperature mogu otežati njihovo efikasno hlađenje, što uzrokuje smanjenje kapaciteta ili pregrijavanja - naveo je Bajramović.

U nizu negativnih efekata visokih temperatura na elektroenergetski sistem napomenuo je i otežavano prirodno hlađenje transformatora što zahtijeva i smanjenje njihove radne snage. Konačno, povećanje temperature može smanjiti efikasnost solarnih panela i smanjenje njihove pouzdanosti i životnog vijeka.

- Klimatske promene zahtijevaju prilagodljivost i optimizaciju elektroenergetskih sistema u proizvodnji i potrošnji električne energije. Praćenje i kontrola temperature igra značajnu ulogu u održavanju stabilnosti elektroenergetskih sistema - istakao je Bajramović.

Podsjetio je da se u tu svrhu koriste odgovarajući pristupi: poboljšanje izolacije, različiti načini hlađenja, optimizacija prenosnih kapaciteta i napredne tehnologije rada.

(FENA/dg)