Odbrana bivšeg šefa Službe državne bezbjednosti (SDB) Srbije Jovice Stanišića opovrgavala je da su paravojna jedinica Željka Ražnatovića Arkana i formacija “Škorpioni” bile u sastavu SDB-a Srbije tokom ratova u Hrvatskoj i BiH.

Vojni vještak optužbe Reynaud Theunens rekao je da je SDB Srbije imala “komandu i kontrolu” nad “Škorpionima” i Arkanovim jedinicama, iako one zvanično, po dokumentima koje je proučio, nisu bile u njenom sastavu. Theunens je posvjedočio da su “Crvene beretke”, odnosno Jedinica za specijalne operacije, bile u formacijskom sastavu SDB-a Srbije.

Za Ražnatovićevu “Srpsku dobrovoljačku gardu” (SDG) i “Škorpione” Theunens, kako je rekao, nije pronašao dokaze da su zvanično bile u sastavu SDB-a Srbije, ali je Služba imala komandu i kontrolu nad tim formacijama.

Po optužnici koja Stanišića i njegovog pomoćnika Franka Simatovića Frenkija tereti za zločine u Hrvatskoj i BiH, Arkanove jedinice i “Škorpioni”, koje su neke od tih zlodjela počinile, bile su jedinice SDB-a Srbije. Stanišića, koji je od 1992. bio šef SDB-a Srbije, i njegovog pomoćnika Simatovića optužnica tereti za progon, ubistva, deportacije i prisilno premještanje hrvatskih i muslimanskih civila tokom ratova u Hrvatskoj i BiH.

Stanišićev branilac Wayne Jordash pitao je Theunensa “da li je Stanišić mogao da naredi Ražnatoviću Arkanu da ide u borbu 1991. godine”. Vještak je odgovorio da nije vidio dokument da je Stanišić direktno naređivao Arkanu, ali da ratni dnevnik Ratka Mladića dokazuje da je Ražnatovićeva jedinica bila na ratištu neposredno pošto je Stanišić obećao da će je tamo poslati.

Kao potvrdu za zaključak da su Arkanove snage uživale “podršku SDB-a Srbije”, Theunens je naveo činjenicu da se ta formacija nesmetano vraćala u Srbiju nakon što je na ratištima u Hrvatskoj i BiH učestvovala u operacijama zauzimanja teritorija koje su smatrane srpskim, što je, po njemu, bio i cilj Službe.

Theunens je citirao izvještaj obavještajaca JNA iz oktobra 1991., da “Arkan ide u akciju nakon što je JNA očistila sela i čini zločine”, pri čemu “uživa podršku SDB-a Srbije”, čiju legitimaciju “navodno posjeduje”.

Stanišićeva Odbrana osporavala je i da je vrh SDB-a Srbije kontrolisao Dragana Vasiljkovića zvanog Kapetan Dragan, koji je u Kninskoj krajini 1991. obučavao i predvodio specijalnu srpsku jedinicu. Theunens je ostao pri iskazu da je Kapetan Dragan bio tijesno povezan sa Službom, koja ga je, po dokumentima koje je proučio, i dovela u zemlju iz inostranstva.

Vještak je, međutim, naznačio da nije pronašao dokaze o direktnoj vezi između Kapetana Dragana i Stanišića.

Branilac Jordash predočio je dokumente SDB-a Srbije po kojima je Služba još 1990. provodila tajni nadzor Kapetana Dragana, smatrajući ga potencijalno opasnim po ustavni poredak Srbije. Theunens je uzvratio pozivajući se na izvještaj Simatovića iz aprila 1991. o razgovoru s Kapetanom Draganom o njegovom angažovanju u skladu sa planovima koji su mu predstavljeni.

“Taj dokument sugeriše da SDB Srbije nije Kapetana Dragana vidjela kao prijetnju”, rekao je Theunens.

Vojni vještak optužbe izjavio je i da je Simatović imao “vodeću ulogu” u obuci specijalnih snaga SAO Krajine u centru u Golubiću kod Knina, koji je uspostavljen preko Kapetana Dragana. Simatović je “planirao, napravio program obuke i imao položaj nadređenog” u Golubiću, rekao je Theunens.

Unakrsno ispitivanje Theunensa, Stanišićev branilac nastavit će u utorak, 13. marta, javlja BIRN BiH. 

(FENA/md)