Sa podgoričke strane stižu uvjeravanja da problem predstavlja to što Srbija ne može da prihvati realnost - i kada je riječ o Kosovu, i kada je reč o „pravoslavnoj vjerskoj zajednici".

Za Andriju Mandića, lidera Nove srpske demokratije, zategnutost u odnosima dvije države posljedica je „diskriminatorskog odnosa crnogorske vlasti prema Srbima u Crnoj Gori".

- Odnosi su zaoštreni zbog zalaganja Mila Đukanovića za izjednačavanje SPC i CPC, da Srbe proglase nacionalnom manjinom, a srpski jezik, iako većinski, iskorene i zamijene crnogorskim - kaže Mandić, koji tvrdi da su vlasti već „počele asimilaciju i praktično nasilnim mjerama pokušavaju Srbe da natjeraju da se izjašnjavaju kao Crnogorci".

Konkordat ne ugrožava pravoslavce

Crnogorski premijer Igor Lukšić juče je u Vatikanu potpisao konkordat sa Vatikanom kojim se reguliše odnos Katoličke crkve i Crne Gore. Lukšić je po potpisivanju konkordata izjavio da „ovim ugovorom bilateralni odnosi dobijaju na kvalitetu, a istovremeno se reguliše odnos Katoličke crkve i države".

Vjerski analitičar Živica Tucić kaže za Press da je pojam konkordata u srpskoj javnosti nepoznat i mističan, ali da u svojoj osnovi ne predstavlja bilo kakvu smetnju za položaj drugih vjerskih zajednica u Crnoj Gori.

- Prava koja se katoličkoj zajednici garantuju konkordatom po pravilu ne izlaze iz okvira koji određuju zakoni o verskim zajednicama. Bilo bi mnogo bolje da je donošenjem takvog zakona Crna Gora u startu stavila sve vjerske zajednice u jednak položaj - kaže Tucić i dodaje da je to pokušaj kratkoročnog pritiska na mitropolita Amfilohija.

Portparol vladajuće crnogorske Demokratske partije socijalista Rajko Kovačević kaže da su odnosi Srbije i Crne Gore opterećeni različitostima u pogledu rješavanja regionalnih pitanja, najprije problema Kosova.

- Mi smatramo da je za evropsku budućnost Srbije i regiona u cjelini dobro da Beograd prihvati realnost. Mi nikog ne provociramo, samo pokušavamo da stvorimo uslove za funkcionisanje svih vjerskih zajednica na ravnopravnim osnovama. Realnost je da u okviru pravoslavne verske zajednice u Crnoj Gori postoji više organizacionih celina, a DPS smatra da je rešenje u njihovom objedinjavanju - navodi Kovačević.

Istoričar Predrag Marković kaže da su odnosi Srbije i Crne Gore bili lošiji možda jedino za vreme „bombaške afere" na početku 20. vijeka kada je kralj Nikola smatrao da Beograd stoji iza pokušaja destabilizacije njegove vladavine.

- Između Srbije i Crne Gore u stvari nema ozbiljnih problema, sem ideoloških razlika i nacionalističke euforije crnogorskih državnika, koji redovno optužuju Srbiju da se miješa u crnogorske poslove - navodi Marković, koji smatra da je „komično" što se konstantno diže prašina u odnosima dvije države, a da niko ne umije da navede šta je konkretan problem.

- Isto je i oko problematizovanja pitanja SPC u Crnoj Gori. Sve se to svodi na staru srpsku poslovicu „dokon pop i jariće krsti". Crna Gora kao da svoj legitimitet i integritet gradi na napadima na Srbiju. Bilo bi poželjno to da grade pozitivnom politikom, pogotovu što iz međunarodne zajednice stalno čujemo da su za ulazak država zapadnog Balkana u EU neophodni dobrosusjedski odnosi - kaže Marković.
Đukić-Dejanović: Saglasni oko Evrope

Predsjednica Skupštine Srbije Slavica Đukić-Dejanović kaže da na relaciji Beograd - Podgorica „ima određenih problema" o kojima je protekle sedmice razgovarala s predsjednikom crnogorskog parlamenta Rankom Krivokapićem.

- Ne možemo zažmuriti i reći da ne postoje problemi sa crkvom. Naš stav je, što sam prenijela i Krivokapiću, da sekularna država kao što je Crna Gora rješavanje problema crkve treba da ostavi toj instituciji. Bolna tačka u našim odnosima je i crnogorsko priznavanje nezavisnosti Kosova. Tu smo na potpuno različitim pozicijama. Smatramo da treba njegovati obilježja građana Crne Gore koji se izjašnjavaju kao Srbi, poput prava na srpski jezik, školovanje, kulturu. To su neki životni problemi koji se rješavaju dijalogom - navodi Đukić-Dejanović i podvlači da dvije države imaju potpunu saglasnost oko evropskih vrijednosti.

(Press, BLIN, sv)