FOTO: Politika/Lična arhiva Zorana D. Nenezića

Odmah po preuzimanju vlasti, navodi se na Vikipediji, započelo je brzo i nesmiljeno provođenje rasističke politike. U samo nekoliko mjeseci preneseni su rasistički zakoni (Nirnberški zakoni) i postupci iz nacističke Njemačke.

Koncentracioni logori, prvenstveno Jasenovac, takođe su ubrzo osnovani po nacističkom uzoru, a u njima su zatvarani, istrebljivani surovim postupkom ili sistemski likvidirani Jevreji, Romi, Srbi i politički protivnici režima.

Akcije protiv Jevreja započinju odmah nakon proglašenja NDH. Već od 10. do 11. aprila 1941. u Zagrebu je uhapšena grupa uglednih Jevreja radi utjerivanja kontribucije (otkupnine).

Nekoliko dana kasnije isto je učinjeno u Osijeku, gdje je uništena i sinagoga. Takav postupak ponavljan je 1941. i 1942. više puta s grupama Jevreja.

Dana 18. aprila 1941. donesena je Zakonska odredba o sačuvanju hrvatske imovine kojom su poništeni svi pravni poslovi između Jevreja međusobno i Jevreja i trećih osoba, sklopljeni unutar dva mjeseca prije proglašenja NDH.

Već u aprilu osnovani su logori Danica kraj Koprivnice i Kerestinec u kojima su, uz komuniste i druge političke protivnike, zatočeni i Jevreji, koji su takođe često ubijani među drugim taocima u odmazdu zbog akcija protiv režima.

Jednim ukazom Glavnog ustaškog stana (vodećeg tijela ustaškog pokreta) od 22. aprila 1941. započela je čistka Jevreja, Roma i Srba iz vladinih službi, vojske, masovnih medija, ekonomije i javnih službi.

Zabranjeno je Jevrejima i Srbima, stanovati u sjevernom djelu Zagreba. Svi Jevreji, osim univerzitetskih nastavnika, otpušteni su iz državne službe.

Između 1941. i 1942. godine srušena je sinagoga u Zagrebu, koja se nalazila na adresi Praška 7, gdje se i danas nalazi prazni prostor sa parkiralištem.

Dana 30. aprila 1941. proglašeni su rasistički zakoni, preneseni iz nacističkih Nirnberških zakona iz 1935. godine: Zakonska odredba o rasnoj pripadnosti, Zakonska odredba o državljanstvu i Zakonska odredba o zaštiti arijevske krvi i časti hrvatskog naroda.

Proglašeno je da jedino osobe "arijevske" krvi mogu biti hrvatski državljani, zabranjeni su brakovi između Jevreja i osoba "arijevskog" porijekla.

Nekoliko antižidovskih zakona proglašeno je 4. juna 1941. Zakonska odredba o zaštiti narodne i arijevske kulture hrvatskog naroda zabranjuje Jevrejima svako sudjelovanje u radu organizacija i ustanova društvenog, omladinskog, sportskog i kulturnog života, a napose u književnosti, novinarstvu, likovnoj i muzičkoj umjetnosti, urbanizmu, pozorištu i filmu.

Dana 20. avgusta 1941. dolaze prvi zatočenici u Koncentracioni logor Jasenovac, koji će postati glavno stratište u NDH za Jevreje, Rome, Srbe i političke protivnike režima.
 
Logor za jevrejske žene i djecu bio je u Loborgradu, osnovan 6. oktobra 1941. godine.

Sistemska fizička likvidacija Jevreja započela je već u jula 1941. i nastavljala se i 1942. godine, uz privremene mjere prividnog popuštanja, nakon kojeg slijede nove stroge zakonske odredbe, hapšenja i upućivanja u logore, gdje su mnogi odmah smaknuti, a drugi postupno umirali u neljudskim uslovima, uz stalno pojedinačno i periodično masovno ubijanje.

Mnogi su ubijeni i "na terenu", izvan logora. Od 1942. dio uhapšenih Jevreja, uključujući i sve žene i djecu iz Loborgrada, upućivan je u nacistički logor smrti Aušvic.

Nakon relativnog zatišja, u maju 1943. na insistiranje Nijemaca uslijedio je posljedni val masovnih hapšenja, koji je obuhvatio većinu preostalih Jevreja.

Tada je u Zagrebu uhapšeno oko 1.700, a u drugim dijelovima Hrvatske oko 2.500 Jevreja. Svi su predani Nijemcima i odvedeni u nacističke logore smrti. Pri tome je NDH za svakog iseljenog Jevreja uplaćivala njemačkom Rajhu svotu od 30 maraka, kao prilog njemačkim naporima u »konačnom rješenju jevrejskog pitanja«.

Supruga samog Ante Pavelića bila je Jevrejka, kao i supruge nekih drugih istaknutih ustaških vođa.

U antifašističkom otporu (u partizanima, odnosno narodnooslobodilačkoj borbi) sudjelovalo je 3.143 Jevreja s područja današnje Hrvatske i BiH, od kojih je 804 poginulo. Još oko 2.000 Jevreja-neboraca preživjelo je na područjima koja su kontrolisali partizani.

Hajka na Rome na teritoriji NDH pokrenuta je maja 1942. U kratkom roku pohvatani su svi Romi do kojih se moglo doći. Cijele porodice uhapšene su i prevožene u Jasenovac, gdje su odmah ili u roku od nekoliko mjeseci pobijeni.

Činjenica je da je ustaški režim provodio akcije masovnog ubijanja Srba, u logorima i na terenu, koje odgovaraju definiciji genocida. Neki rasistički zakoni, preneseni iz Njemačke, uz Jevreje i Rome bili su primijenjeni i na Srbe.

(BLIN, Vikipedia, sv)