Objavljivanje izvještaja specijalnog izvjestioca Dika Martija o nehumanom postupanju prema zarobljenicima i trgovini ljudskim organima na Kosovu, kao i jednoglasno usvajanje rezolucije u Parlamentarnoj skupštini Savjeta Evrope, izazvalo je vrlo različite reakcije i talas nezadovoljstva političara na Kosovu i u Albaniji, navodi se u izvještaju Ban Ki Muna Savjetu bezbjednosti UN, u koji je Tanjug imao uvid.

UNMIK ostaje spreman da pruži svoju punu podršku svakoj eventualnoj daljoj istrazi o tim tvrdnjama koja bi se mogla voditi u budućnosti, istakao je on.

Najnoviji tromjesečni izvještaj generalnog sekretara UN odnosi se na period od 19. oktobra prošle, do 15. januara ove godine i trebalo bi, kako Tanjug saznaje u sjedištu svjetske organizacije, da bude podnesen Savjetu bezbjednosti sredinom februara.

U njemu se ukazuje da su kosovske vlasti odbacile navode Dika Martija kao kriminalni napad protiv Albanaca, pun izmišljotina, nagađanja i nepostojećih činjenica koje međunarodna pravda nije dokazala, a podržava ih mreža onih koji se protive nezavisnosti Kosova.

Srbija je, nasuprot tome, ističe Ban Ki-mun, pozdravila Martijev izvještaj kao nezavisnu potvrdu njenih tvrdnji o trgovini ljudskim organima, kao i podršku tekućoj istrazi srpskog tužioca za ratne zločine.

U izvještaju generalnog sekretara UN napominje se da je UNMIK još 2003.godine Haškom tribinalu dao informacije i svoje nalaze u vezi sa tim tvrdnjama, kao i da je krajem 2008. i početkom 2009. godine UNMIK prenio sva pomenuta dosijea na Euleks, koji je javno izrazio spremnost da razmotri svaku činjenicu koju bi specijalni izvjestilac morao otkriti.

Ban Ki-mun u izvještaju izražava žaljenje što su kolaps vladajuće koalicije u Prištini i raspisivanje vanrednih izbora odložili početak dijaloga Beograda i Prištine.

On je istakao da je politički razvoj na Kosovu u prethodnom periodu, posebno u vrijeme izbora 12. decembra, usporio zamah do koga je došlo usvajanjem rezolucije Generalne skupštine UN 9. septembra, koja je pozdravila spremnost Evropske unije da pomogne dijalog Beograda i Prištine.

"Nadam se da ćemo u narednom periodu vidjeti novi napredak procesa dijaloga i da će razvoj događaja u Prištini doprinijeti unutrašnjopolitičkoj stabilnosti koja će dovesti do što skorijeg otpočinjanja dijaloga. Ostajem ohrabren riješenošću strana da se uključe u taj dijalog i pozivam sve da održe pozitivan i konstruktivan pristup", naglasio je generalni sekretar UN.

Prema njegovim riječima, taj dijalog pruža mogućnost da se rješenjem dugogodišnjih pitanja doprinese konsolidaciji mira, stabilnosti i pomirenja na Kosovu i u regionu. U tom procesu, dodao je, podrška Savjeta bezbjednosti UN i dalje će imati centralni značaj.

Generalni sektetar UN je ukazao da njegov specijalni predstavnik nije raspisao vanredne izbore za skupštinu Kosova i da nije potvrdio njihov ishod, pošto oni nisu održani u okviru Rezolucije 1244 Savjeta bezbjednosti UN.

On je ocijenio da su ti izbori ipak održani u mirnoj atmosferi i da nije došlo do eskalacije napetosti među stanovništvom. Ban Ki-mun je, međutim, primijetio da su organizacije koje su nadgledale te izbore izrazile zabrinutost u vezi sa pridržavanjem demokratskih standarda.

U izvještaju se konstatuje značajan porast učešća na izborima Srba južno od Ibra, za razliku od bojkota na sjeveru.

Ban Ki-mun ocjenjuje ukupnu situaciju na Kosovu kao relativno mirnu, ali potencijalno nestabilnu, gdje organizovani kriminal i dalje izaziva zabrinutost, prije svega onaj vezan za trgovinu narkoticima i krijumčarenje.

U izvještaju se pominje selo Srpski Babuš, u opštini Uroševac, gdje su 73 raseljene srpske porodice koje su se vratile 2006. godine, ponovo napustile svoja ognjišta i konstatuje da se polovina svih međuetničkih incidenata - uključujući sve ozbiljnije - i dalje događa duž rijeke Ibar, gdje situacija ostaje krhka, a i srpska i albanska zajednica odmah reaguju na sve što smatraju provokacijom druge strane.

Osvrćući se na situaciju na sjeveru Kosova, generalni sekretar UN je izrazio žaljenje što neki prištinski mediji pogrešno predstavljaju aktivnosti UNMIK-a, smatrajući ga glavnom preprekom da Priština i na taj dio pokrajine proširi svoju vlast i primijeni svoju strategiju za sjever.

Kosovske vlasti, dodao je, posebno one u južnoj Mitrovici, redovno osporavaju nadležnost UNMIK-a.

U izvješstaju se ističe i da spor oko novih registarskih tablica ima potencijal da ostavi negativne posljedice po slobodu kretanja, kao i po političku i bezbjednosnu situaciju, sve dok se ne postigne trajnije rješenje, što je moguće i kroz predstojeći dijalog Beograda i Prištine.

Uz pomoć UNMIK-a, Beograd i Priština sarađuju na pitanjima nestalih lica, kao i u pitanjima srpskog vjerskog i kulturnog nasljeđa na Kosovu. UNMIK nadgleda bezbjednosne aranžmane za srpsko vjersko nasljeđe, u saradnji sa Euleksom, Kforom i prištinskim vlastima, nakon što je Kfor na kosovsku policiju prenio odgovornost za još tri manastira. Kfor nije još nagovijestio šta će biti sa preostala četiri lokacije, od kojih su dvije na Uneskovoj listi svjetskog nasljeđa - listi ugroženog svjetskog nasljeđa - Visoki Dečani i Pećka patrijaršija, ističe se u izvještaju Ban Ki-muna u koji je Tanjug imao uvid.

(Tanjug, BLIN MAGAZIN/ma)