Euleks, s druge strane, odgovara da čeka dokaze, ne izjašnjavajući se da li je spreman na pokretanje istrage na kojoj se insistira i u izvještaju specijalnog izvjestioca Savjeta Evrope Dika Maritija.

Hose Pablo Barajbar, bivši šef UNMIK-ovog odjeljenja za nestale i forenzičar koji je radio na slučaju “Žuta kuća”, međutim tvrdi da EU i Euleks imaju dovoljno dokaza i moći da pokrenu istragu i da to neće učiniti samo ukoliko ne žele.

- Dokazi do kojih smo mi došli tokom istraga u “Žutoj kući”, uključujući tu krv na podu, jesu preliminarni ali mogu poslužiti kao dobra startna pozicija. Treba se zapitati kako smo mi uopšte došli do te kuće, a došli smo na osnovu svjedočenja osmoro različitih ljudi koji su u različitim periodima transportovali otete do tog objekta. Siguran sam da je značajan dio Srba odvedenih u kampove u Albaniji završilo na stolovima “žute kuće” i sličnih objekata - tvrdi Bajrabar i dodaje da EU mora da pokrene opsežnu istragu jer izvešaj Dika Martija nedvosmisleno pokazuje da su se otmice, ubistva i vađenje organa zaista dešavali.

PREPORUKE

U Martijevom izvještaju se navodi niz preporuka za EU, Euleks, ali i kosovske, srpske i albanske vlasti i pozivaju se članice EU da Euleksu obezbjede odgovarajuće resurse, logistiku i političku podršku na najvišem nivou.

- Cilj je beskompromisan obračun sa organizovanim kriminalom i zadovoljenje pravde bez obzira na političku celishodnost - navodi se u izvještaju.

Od svih članica Savjeta Evrope traži se da odgovore na zahtjeve za pravosudnu saradnju sa Euleksom i srpskim vlastima u okviru njihovih istraga. Od Euleksa se traži da se u istrazi ne obazire na funkcije eventualnih osumnjičenih, kao i poreklo oštećenih. Očekuje se, takođe, potpuna saradnja Euleksa i Haškog tribunala.

Kao test za Euleks navodi se istraga slučaja Nazima Blace, koji je javno priznao da je ubijao po nalogu Tačijevog pokrovitelja Azima Sulje, zvanog “Veliki ujak”.
Od kosovskih, ali i albanskih vlasti zahtjeva se bezrezervna saradnja sa Euleksom i srpskim vlastima u istragama zločina i kriminala, naročito komandnog kadra OVK u Albaniji. Marti preporučuje Skupštini EU da usvoji preporuke za vlasti Albanije i KiM u otvaranju “ozbiljne i nezavisne istrage”.

Izvještaj konstatuje da je Vlada Albanije negirala postojanje tijela preminulih osoba na njenoj teritoriji dok su trajali sukobi na KiM, ali i da “slučaj Kukeš“ dokazuje neistinost ove tvrdnje, pozivajući se na “spisak preminulih imigranata sa Kosova 28. marta - 17. jun 1999”. Ovaj spisak je sačinio supervizor javnih službi u opštini Kukeš. Mnogi drugi slučajevi koji negiraju tvrdnje albanske vlade navedeni su takođe u izvještaju.

Od srpskih vlasti traži se da što prije uhapse Mladića i Hadžića.

- To je prepreka u pomirenju na koju se često pozivaju druge zemlje kako bi opravdale sopstvene nedostatke efikasnosti u domenu pravosuđa - navodi se.

Zločini srpskih snaga protumačeni su u izvještaju kao rezultat pogubne politike Slobodana Miloševića, koji je, kako se navodi, bio “uvaženi gost mnogih evropskih prestonica”. Stvorena je tendencija da se svi događaji i zločini posmatraju “kroz crno-bijelu sliku stvarnosti: na jednoj strani bili su Srbi viđeni kao zli agresori, a na drugoj kosovski Albanci viđeni kao nedužne žrtve”.

- Takva slika ne odgovara stvarnosti i pravda za sve mora da bude ista - rečeno je u izvještaju, koji još konstatuje da dok je NATO bombardovao, OVK je bio njihov saveznik na zemlji.

Sve članice EU pozivaju se na pomoć u zaštiti svjedoka. Ovo je posebno važno zbog ubijanja svjedoka u postupku protiv Ramuša Haradinaja.

U izvještaju je Tači označen kao “bos organizovane kriminalne mreže”, poznate Dreničke grupe koja je odgovorna za većinu krivičnih dijela na sjeveru Albanije.

Tužilac za ratne zločine Vladimir Vukčević rekao je za “Blic” da se istraga u Srbiji nastavlja, a u Haškom tribunalu uvjeravaju da će poštovati Martijevu preporuku i nastaviti da sarađuju i razmjenjuju infomacije sa nadležnim insitucijama na Kosovu i u EU.
 
EU neće spriječiti da Tači bude premijer Kosova

Evropska unija neće činiti ništa da spriječi da Hašim Tači formira vladu na Kosovu, iako se u izvještaju Savjeta Evrope implicira da je upravo on bio na čelu kriminalne organizacije koja se bavila trgovinom ljudima, ljudskim organima i švercom narkotika. “Formiranje kosovske vlade i pregovori Prištine i Beogradu sasvim su odvojeni procesi od optužbi iznijetih u izvještaju Dika Martija i neće uticati na ove procese”, poručuju iz kancelarije visoke predstavnice EU za spoljnu politiku Ketrin Ešton.

- Svako je nevin dok se ne dokaže suprotno. EU sada očekuje samo da se što prije završe svi procesi oko izbora, da se provjere sumnje u neregularnosti i korupciju, a potom i da se formira vlada sa evropskim mandatom - kaže za “Blic” Maja Kocijančić, portparolka Ketrin Ešton.

(Blic.rs, BLIN MAGAZIN/tg)