Fabrika silicijuma “Metallhege Silicon” Mrkonjić Grad, koja je prije deset mjeseci obustavila proizvodnju, otpustila je sve radnike u radnoj jedinici u Jajcu, potvrdila je direktorica ove kompanije Jelena Kuridža.

– Informacija o otpuštanju 110 radnika je nažalost tačna i odnosi se na našu fabriku silicijuma u Jajcu. Proizvodnja je obustavljena prije 10 mjeseci. Kroz sav taj period pokušavali smo naći rješenje za visoku cijenu električne energije u poređenju sa onom koju plaćaju evropski konkurenti, kako u FBIH, tako i u RS – kaže Kuridža za Capital.

Tokom perioda zastoja, tvrdi Kuridža, odnosno za svih 10 mjeseci od kada je obustavljena prozivodnja, kompanija nije otpuštala radnike i izmirivala je sve ugovorne obaveze.

– Paralelno smo vodili pregovore sa nadležnim elektoprivredama i vladama oba entiteta, s ciljem stvaranja uslova za pokretanje proizvodnje. Imajući u vidu da u FBIH nismo naišli ni na minimum razumijevanja od strane nadležnih institucija na višim nivoima, nismo imali izbora nego da uđemo u proceduru otpuštanja radnika u Jajcu, nakon 19 godina kontinuiranog poslovanja “Metalleghe” grupacije u tom gradu – kaže Kuridža.

Kuridža je dodala da se planira pokretanje proizvodnje u centrali u Mrkonjić Gradu i to do kraja decembra ove godine.

– Pronađeno je prelazno rješenje, tako da će fabrika u Mrkonjić Gradu pokrenuti proizvodnju krajem decembra 2023. godine, odnosno nakon što se obave sve potrebne pripreme – rekla je Kuridža.

Kazala je da je ova kompanija tokom 2022. godine bila na listi 10 najvećih izvoznika iz BIH, da je ostvarila saradnju sa preko 200 privrednih subjekata u Republici Srpskoj i isto toliko u FBIH, ali da opredjeljenja vlada da ignorišu probleme privrede šalju veoma jasnu poruku svim trenutnim i budućim investitorima u BIH.

U fabriku uloženi milioni maraka

Podsjećamo, predsjednik Republike Srpske Milorad Dodik i predsjednik grupacije “Metalege” iz Italije Gvido Duzi otvorili su Fabriku za proizvodnju silicijum metala “R-S Silicon” u selu Bjelajce kod Mrkonjić Grada 2015. godine.

Fabrika je otvorena za 18 mjeseci od dana najave, a za njenu izgradnju potrošeno je oko 80 miliona mraka.

Značajan dio investicije plaćen je novcem građana iz budžeta Republike Srpske u visini od devet miliona maraka. Kompanija je prošle godine ostvarila dobit od 27,7 miliona maraka.

Firma BSI iz Jajca polovinom 2022. godine je spojena sa preudzećem “R-S Silicon” i od tada posluju pod nazivom „Metalleghe Silicon“.

Prije deset mjeseci, uprava je radnicima poručila da se sve tri peći gase “zbog komplikovanih odnosa na tržištu gotovih proizvoda”.

Navodno, tada je bez ugovora ostalo 179 radnika ove fabrike, a direktorka je tada rekla se radi o 10 ili 15 zaposlenih.

Fabrika je i ranije gasila peći i to u avgustu 2020. godine kada je “R-S Silicon” prekinuo rad i poslao više od 150 radnika na kolektivni godišnji odmor.

Inače, “R-S Silicon” osnovala je italijanska kompanija “Metalleghe” 2015. godine kao rezultat saradnje Italije i Republike Srpske.

Tada je saopšteno da će proizvodni kapacitet ove kompanije biti 18.000 tona silicijuma, te da će kompletna proizvodnja biti plasirana na tržište EU.

Tokom 2017. godine, Evropska komisija pokrenula je istragu protiv BiH zbog sumnje da su kompanije iz ove zemlje koje izvoze silicijum metala, damping cijenama ugrozile tržište Evropske unije.

Pod istragom su bile dvije kompanije iz BiH, BSI Jajce i “R-S Silicon” Mrkonjić Grad. Obje kompanije su dio italijanske grupacije “Metalleghe”.

Prijavu protiv njih podnijele su španska “Ferroatlantica” i francuski “Ferropem”. Oni u svojoj prijavi dostavljenoj u novembru te godine tražili da se uvedu antidamping mjere na period od pet godina.

Pod istragom su bile u periodu od 1. oktobra prošle do 30. septembra 2017. godine, ali su optužbe poslije nekog vremena odbačene.

Stanovnici Mrkonjić Grada se od pokretanja proizvodnje silicijuma žale na zagađenje okoline.

(DEPO PORTAL/ad)