Na plenarnom zasjedanju Parlamentarne skupštine Vijeća Evrope u januaru 2015. u Strasbourgu bit će poznato da li će Bosna i Hercegovina biti suspendovana iz članstva, odnosno da li će novoj delegaciji Parlamentarne skupštine Bosne i Hercegovine u Parlamentarnoj skupštini Vijeća Evrope, koja će biti imenovana nakon općih izbora, biti uskraćeno daljnje učešće u radu te međunarodne organizacije.

Parlamentarna skupština Vijeća Evrope u oktobru 2013. donijela je preporuku kojom Bosni i Hercegovini ostavlja rok od godinu dana, odnosno do oktobra 2014. da provede presudu Evropskog suda za ljudska prava iz Strasbourga u slučaju Sejdić - Finci protiv BiH. Nakon toga, Komitet Vijeća Evrope za akreditacije i imunitetski status može uskratiti daljnje učešće u radu delegacije PS BiH.

Otvoreno i pitanje predsjedavanja BiH

Vlasti Bosne i Hercegovine više od četiri i po godine ne mogu da se dogovore o provedbi presude Evropskog suda za ljudska prava iz Strasbourga, donesene 22. decembra 2009, kojom se traži da se svim građanima BiH bez obzira na nacionalnu pripadnost osigura mogućnost kandidovanja za poziciju članova Predsjedništva BiH i Doma naroda PS BiH, a ne samo konstitutivnim narodima, kao što je sada slučaj.

S obzirom na to da su početkom 2014. godine propali svi pokušaji dogovora političkih lidera vođenih uz asistenciju zvaničnika Evropske komisije, Centralna izborna komisija BiH je 15. maja raspisala održavanje općih izbora koji su provedeni u oktobru po dosadašnjim diskriminirajućim odredbama Ustava BiH i Izbornog zakona BiH, koji su u suprotnosti sa Evropskom konvencijom o ljudskim pravima i temeljnim slobodama.

"Sasvim je sigurno da će se priča oko statusa Bosne i Hercegovine otvoriti na januarskom zasjedanju Parlamentarne skupštine Vijeća Evrope, kao i da će pitanje neprovođenja presude Evropskog suda za ljudska prava biti jedna od tema. Bosna i Hercegovina bi nakon Belgije, u maju 2015. godine treba preuzeti predsjedavanje Komitetom ministara Vijeća Evrope. U januaru 2015. godine ćemo znati da li će se i tu tražiti suspenzija Bosne i Hercegovine zbog neispunjavanja obaveza. Naime, ako Bosna i Hercegovina tada bude suspendovana iz članstva Vijeća Evrope, jasno je da je i pitanje predsjedavanja Komitetom ministara Vijeća Evrope samim tim dovedeno u pitanje", istakla je u izjavi za Anadolu Agency (AA) Milica Marković, članica delegacije PS BiH u Parlamentarnoj skupštini Vijeća Evrope u dosadašnjem sazivu.

Vijeće ministara BiH na prijedlog Ministarstva vanjskih poslova BiH trebalo je na posljednjoj sjednici razmatrati predsjedavanje Bosne i Hercegovine Vijećem Evrope u periodu maj – novembar  2015. godine, ali se to nije desilo jer je sjednica otkazana usljed nedostatka kvoruma.

Članovi Monitoring tima Vijeća Evrope početkom jula upozorili su poslanike i delegate Parlamentarne skupštine BiH da bi novoizabrane vlasti u BiH trebale da riješe pitanje primjene te presude do maja 2015, kada bi BiH trebalo da preuzme predsjedavanje Vijećom Evrope.

Delegacija bez šefa i zamjenika

Istovremeno, članovi stalne delegacije Parlamentarne skupštine BiH u Parlamentarnoj skupštini Vijeća Evrope zajednički su istakli da očekuju da će ovo pitanje, koje predstavlja ključnu prepreku na evropskom putu BiH, biti riješeno u roku od šest mjeseci nakon održavanja općih izbora, navodeći da će politička volja za primjenu presude u slučaju „Sejdić – Finci“ biti jedan od ključnih kriterija u pregovorima za formiranje buduće vlasti u državnim institucijama.

Delegacija Parlamentarne skupštine BiH u Parlamentarnoj skupštini Vijeća Evrope u mandatnom periodu 2010.-2014, čak, nije imala ni šefa delegacije i zamjenike već samo deset izabranih predstavnika.

Bosna i Hercegovina zbog unutrašnjih nesuglasica već godinama nema ni svoje predstavnike u stalnim tijelima Vijeća Evrope: Evropskoj komisiji za demokraciju putem prava (Venecijanska komisija), Evropskoj komisiji protiv rasizma i netolerancije (ECRI), Evropskom komitetu za sprečavanje mučenja i neljudskog ili ponižavajućeg postupanja ili kažnjavanja (CPT), Skupini stručnjaka za borbu protiv trgovanja ljudima (GRETA), Savjetodavnom komitetu Okvirne konvencije za zaštitu nacionalnih manjina i Komitetu eksperata Evropske povelje o regionalnim ili manjinskim jezicima.

Na osnovu zaključka Predsjedništva BiH sa 32. redovne sjednice, od 13. februara 2013, i Odluke Predsjedništva BiH o postupku kandidiranja i imenovanja predstavnika BiH u međunarodnim organizacijama i institucijama, Ministarstvo vanjskih poslova BiH objavilo je javni konkurs za popunu šest upražnjenih mjesta, ali odluka o konačnom izboru nikada nije donesena.    

O prijavljenim kandidatima od strane BiH, trebalo je odlučivati Predsjedništvo BiH u skladu sa svojim ustavnim ovlaštenjima.

Bosna i Hercegovina je članica Vijeća Evrope od 24. aprila 2002. godine, a Vijeće Evrope je otvorilo svoj ured u Sarajevu u aprilu 1996. godine. BiH je potpisnica, odnosno ugovorna strana 56 potpisanih i ratificiranih ili samo potpisanih međunarodnih ugovora/konvencija kojima je Vijeće Evrope depozitar. Također je potpisala 18 ugovora/konvencija koji su u postupku ratificiranja u PSBiH, zaključno sa 17. januarom 2007. godine. Rad Vijeća Evrope prati Stalno predstavništvo BiH pri Vijeću Evrope u Strasbourgu.

Parlamentarnoj skupštini Vijeća Evrope Bosnu i Hercegovinu predstavlja Izaslanstvo Parlamentarne skupštine BiH pri Vijeću Evrope.

BiH prihvatila 73 postprijemne obaveze

Postavši punopravna članica Vijeća Evrope, Bosna i Hercegovina je prihvatila obavezu njegovanja i unapređenja demokratskih vrijednosti i standarda Vijeća Evrope.

Prijemom u članstvo Vijeća Evrope Bosna i Hercegovina je preuzela obavezu da će ispuniti ukupno 73 postprijemne obaveze (post-accession commitments), koje trebaju biti ispunjene u određenim vremenskim rokovima. Neke od njih imaju isključivo politički karakter, i kao takve nemaju konkretno utvrđene rokove za izvršenje, već Bosna i Hercegovina ima obavezu da ih kontinuirano ispunjava. Većinu obaveza BiH je ispunila u predviđenom roku od tri godine po prijemu u Vijeće Evrope. Vlasti BiH su se obavezale da će preostale obaveze ispunjavati kontinuirano (kao što je npr. reforma pravosuđa).

Ispunjavanje postprijemnih obaveza Bosne i Hercegovine, Vijeće Evrope (VE) nadgleda i prati u okviru Monitoring procesa, koji je političkog karaktera i odnosi se na sve obaveze koje je preuzala Bosna i Hercegovina, koje su date u mišljenju Parlamentarne skupštine Vijeća Evrope, kao i na moguća druga specifična pitanja koja se ocijene neophodnim.

Dosad Bjelorusija suspendovana iz članstva

Monitoring procese odvija u dva nivoa: od Komiteta ministara Vijeća Evrope – Sekretarijata Vijeća Evrope – u okviru Izvještačke grupe zemalja za demokratsku stabilnost (GR-EDS) i Komiteta za ispunjavanje obaveza zemalja članica (Monitoring komitet) Parlamentarne skupštine Vijeća Evrope.

Parlament Bjelorusije imao je poseban gostujući status u Parlamentarnoj skupštini od septembra 1992. do januara 1997. godine, međutim suspendiran je zbog toga što se u Bjelorusiji ne poštuju ljudska prava. Time bi Bosna i Hercegovina bila druga država od ukupno 47 država članica i druga u Evropi koja bi bila suspendovana iz Vijeća Evrope.

(AA/md)